Sisterhood is powerful
Solidariteit met onze zusters in de Arabische wereld
Op 8 maart, de internationale vrouwendag, brengen we hulde aan de vrouwen in de Arabische wereld.
Vrouwen stonden mee aan de wieg van de mobilisaties die de dictatoriale regimes in Tunesië en Egypte ten val brachten. Ze mobiliseerden zij aan zij met de mannen, ze organiseerden mee de acties, ze leidden roepkoren, ze vormden mee – met stokken en staven- milities tegen plunderaars en vandalen, ze waren er massaal én actief én autonoom. Moeders en jonge vrouwen, ze speelden een doorslaggevende rol op alle niveaus. En de repressie spaarde ook hen niet.
Bekijk bijvoorbeeld de gefilmde oproep die de Egyptische Asmaa Mahfouz op facebook plaatste (te zien op Youtube), die de sleutel was van de massamobilisatie op het Tahrirplein in Caïro. Volledig herkenbaar is ze op dat filmpje, want anoniem wilde ze niet meer blijven. Haar moed stak velen aan. Asmaa Mahfouz was niet aan haar proefstuk toe, ze is een van de oprichtsters van de 6 aprilbeweging in 2008, die groeide uit een steunbeweging met een staking.
Maar verschiet toch niet te hard als je het filmpje van Asmaa Mahfouz bekijkt. Want die moedige activiste draagt een hoofddoek. Bij alle lessen van de Arabische revolutie, is dit er nog eentje bij: laten we vrouwen als Asmaa Mahfouz toch niet langer beoordelen op wat ze op hun hoofd zetten; het gaat om wat ze in hun hoofd hebben: moed, doorzettingsvermogen, wijsheid… Asmaa Mahfouz en al die mensen die met ware doodsverachting het staatsgeweld trotseerden komen op voor vrijheid, (sociale) gelijkheid, solidariteit en democratie. Universele waarden die hier bij ons geclaimd worden als Westerse waarden, die door de Islam ‘bedreigd zouden’ worden.
Heeft het belang dat Asmaa Mahfouz een hoofddoek draagt? Voor haar persoonlijk ongetwijfeld wel. Maar daarmee is dan ook alles gezegd. Godsdienst was niet de motor
van de strijd. Gelovigen van verschillende religies en atheïsten streden zij aan zij. Ook Nawal El Saadawi was op het Tahrirplein. En in Tunesië stond een andere prachtige vrouw mee aan de basis van de organisatie van de strijd: Lina Ben Mehenni, zonder hoofddoek en misschien niet gelovig (zie haar blog). Maar nogmaals, wat doet het er toe? Wat deze vrouwen en mannen verenigt zijn universele waarden, die uitdrukking geven aan hun verzuchtingen naar rechtvaardigheid, ongeacht hun levensbeschouwing.
Hoe vaak is ons hier in het Westen door een rist opiniemakers niet aangepraat dat het volk in de Arabische wereld niet rijp is voor democratie of er zelfs niet toe in staat is. Een intellectueel-populaire echo van de politieke houding van de Europese en Amerikaanse machthebbers. Die zagen met lede ogen aan hoe hun vrienden de dictators, afnemers van wapens en leveranciers van olie en snoepreisjes, verjaagd werden voor ze hen ter hulp konden snellen. Pas toen ze niet anders konden schaarden ze zich schoorvoetend aan de kant van het volk. Intussen eisen ze wat ze een ‘ordelijke’ overgang noemen, lees een overgang naar nieuwe even bevriende regimes, desnoods via militaire tussenkomst en ongeacht de wil van het volk.
De letterlijk en figuurlijk gedroomde rechtvaardiging, trouw geëchood door de genoemde opiniemakers, voor deze houding is dat de politieke Islam van de ontstane chaos en/of politieke leemte misbruik zou kunnen maken. Islamofobie als politiek wapen!
Maar wat kiezen we als feministen? Islamofobie of solidariteit met onze zusters in de Arabische wereld? Zwaaien met een ‘Westers’ emancipatiemodel of erkennen dat het aan de vrouwen zelf is, waar ook ter wereld, om vorm te geven aan hun emancipatie en om in hun specifieke concrete situatie hun prioriteiten te bepalen, inclusief de vrije keuze om al dan niet een hoofddoek te dragen? Wij kiezen er alvast voor om ons niet blind te staren op de godsdienst van deze vrouwen, maar om hulde te brengen aan hun activisme.
Vandaag staat in de moslimwereld in Afrika, in het Midden-Oosten, hier en overal een nieuwe generatie goed opgeleide jonge vrouwen op, met hoofddoeken in alle kleuren en maten , met vrij wapperende haren of met samengebonden haren. Zullen zij de al zo vaak uitgeroepen derde feministische golf vormen? Dat zal de geschiedenis uitwijzen. Maar wat nu al duidelijk is: zij weten wat ze willen en komen er voor op. En ze organiseren zich. Als feministen delen wij de strijd voor vrijheid en gelijkheid met hen, steunen we hun eisen en zijn we solidair met hun acties. Meer nog, we hopen dat het succes van de strijd van onze zusters in de Arabische wereld, wereldwijd vrouwen weer moed en hoop zal geven om te blijven strijden tegen onrecht en voor emancipatie wantde strijd is nog altijd en overal aan de orde.
Sisterhood kan werkelijk powerful zijn!